Bij een ziekmelding krijgen zowel werknemer als werkgever onmiddellijk te maken met de Wet verbetering poortwachter. De wet werd in het vorige decennium ingevoerd om de destijds aanzienlijke instroom van arbeidsongeschikten in de WAO te reduceren. De wetgeving stelt hoge eisen aan een re-integratietraject en legt de verantwoordelijkheid daarvoor bij de werkgever. Aan het einde van de wachttijd toetst UWV aan de hand van de Beleidsregels Beoordelingskader Poortwachter of de re-integratieverplichting goed is nagekomen.

Casemanager

Voor ieder re-integratietraject dient er een casemanager te worden ingeschakeld. De casemanager bewaakt alle noodzakelijke stappen in het re-integratietraject. Deze stappen zijn in de Wet verbetering poortwachter aangegeven. Zo moet na zes weken een bedrijfsarts een probleemanalyse opstellen. Werkgever en werknemer maken in de achtste week een plan van aanpak. Na een jaar arbeidsongeschiktheid stellen werkgever en werknemer op advies van de bedrijfsarts een eerstejaarsevaluatie op.

Beperkingen, arbeidsmogelijkheden, het re-integratiedoel en de prognose dienen daarbij helder te worden vastgelegd. Zowel werkgever als werknemer moeten volgens de Wvp een re-integratiedossier (verzuimdossier) bijhouden.

De WIA-aanvraag

Aan het einde van het tweede ziektejaar (104 weken) komt het moment van de WIA-aanvraag. Er vindt een inhoudelijke toetsing plaats van de re-integratie inspanningen van werkgever en werknemer. Het niet voldoen aan de strenge criteria kan er toe leiden dat een WIA-beoordeling met een jaar wordt uitgesteld: de zogenaamde loonsanctie. In dat (derde) jaar moet het loon worden doorbetaald. Veel voorkomende redenen waarom een traject niet voldoet aan de daaraan gestelde normen:

• Het niet of te laat inzetten van bemiddeling naar ander werk, het zogenaamde tweede spoor;
• Het ontbreken van de benodigde stukken in het re-integratiedossier;
• Het niet kiezen van het juiste re-integratiedoel;
• Onenigheid tussen bedrijfsarts en verzekeringsarts over de aard en ernstvan de beperkingen;
• Onvoldoende concrete inspanning van een werknemer in een re-integratietraject

Effecten van de wetgeving

De wetgeving heeft geleid tot een drastische vermindering van de WAO- en WIA-instroom. Wel nemen voor de werkgevers de kosten van re-integratie toe. Voor in het bijzonder kleinere bedrijven (MKB) heeft de wetgeving een onredelijke uitwerking. Terwijl het voor een klein bedrijf toch al lastig is verzuim op te vangen, worden de eisen van re-integratie opgevoerd. Vaak ontbreken in het kleinbedrijf de kennis en financiële middelen om een re-integratietraject naar behoren gestalte te geven. De risico’s van een loonsanctie liggen er daarom hoger en de mogelijkheden om een sanctie op te vangen zijn gering. Bij een bedrijf met maar één of enkele werknemers kan dat de toekomst van het bedrijf zelfs onzeker maken.